Guerilla-gardening fleurt de binnenstad op. "Het kan ook anders"

Mariken van Niemeghen was vrijdag 9 mei getuige van een wel heel bijzondere gebeurtenis: naast haar, midden op de Grote Markt in Nijmegen, werd een groentetuin aangelegd. Een stel vrouwen in tuinbroeken ging druk aan de slag met aarde uit kruiwagens scheppen, waar ze groenten in planten. Hiertussen stonden bordjes met teksten: “De stad is niet jouw habitat”, “Kom en ontdek je ware natuur”, en “Hoe kan je oogsten, als je nooit hebt gezaaid?” Dit leek een guerilla gardening actie: het zaaien of planten in lege plekken in de stad om de stad te vergroenen. Maar anders dan gebruikelijk bleven de guerilla gardeners niet anoniem. Er worden flyers uitgedeeld met een uitnodiging om te komen proeven van pluktuin Het Heerlijke Land op de open dag op 11 mei. Op heterdaad betrapt, spraken wij met de twee tuinders, Fernande Pool en Vera Gotwalt.

 

“Er zijn veel stedelingen die tegen een betonnen muur aanlopen. Door de tuin naar de stad te brengen herinneren we mensen eraan dat je op de rand van de stad verse, onbespoten groenten kan plukken. En het biedt meer dan dat: het is een plek waar je je kan verbinden met de natuur, waar jezelf weer terug kan vinden. Hier voel je: het kan ook anders”. 

 

Tuinders Vera en Fernande maakten beiden een carrièreswitch naar tuinder. Vera kwam op de kunstacademie in een burn-out. “Een vriend nam me mee naar zijn moestuin, en ik voelde hoe blij ik werd toen ik een zaadje in de grond stopte, en daar twee blaadjes uit zag komen”. Fernande zat in de academische rat-race. “Maar tijdens mijn onderzoek werd ik steeds ongelukkiger van urenlang alleen op kantoor zitten. Daarnaast raakte ik gefrustreerd over het gebrek aan concrete impact.” Toen ze de stap nam om terug te gaan naar haar roots (ze groeide op een boerderij op), kreeg ze louter positieve reacties. “Het bleek dat veel mensen van mijn leeftijd de behoefte voelen meer buiten te zijn”. 

 

Niet voor iedereen is zo’n carrièreswitch weg gelegd. Vera: “Je leven kan al een heleboel opfleuren als je je boodschappen op onze tuin kan doen. Even weg uit de stad, niet in die drukke supermarkt maar tussen het groen en de bloemen, geen reclames in je oren, maar fluitende vogels en zoemende insecten”. Fernande vult aan: “Veel van ons houden van het stadsleven. Maar de kleine ruimtes waarin we wonen, vaak zonder tuin - de druk van werk en sociale verplichtingen - het kan je allemaal het gevoel geven dat je de wereld over moet vliegen om er even tussenuit te zijn. Maar een paar minuten je handen in de aarde steken kan al wonderen doen. Ik zie een enorme glimlach bij vrijwilligers als ze zien hoe de boontjes die ze gezaaid hebben ontkiemen.” Het Heerlijke Land wil mensen weer in contact brengen met die verwondering over de natuur, via de natuurinclusieve landbouw.

 

Het geeft hoop, rondlopen op de moestuin en de rijkdom van biodiversiteit hier ervaren. “Zelden voel je zo’n directe impact als wanneer het gaat om je voedsel. Dat is toch de bron van het bestaan. Elke sla die je bij ons plukt, is er eentje zonder pesticiden en zonder CO2-voetafdruk.”